Op de laatste dag van het jaar deel ik traditiegetrouw een terugblik op mijn leesjaar. Bijgaand mijn favorieten uit 2023, verhalen over de maatschappij en mensen van nu en ooit.
Boekjaar 2023 kende een paar dieptepunten. Ik memoreer de ingrepen van zogenoemde sensitivity readers in de kinderboeken van Roald Dahl. In een essay voor maandblad Volzin schreef ik waarom me dat helemaal niet beviel. En dan was er de beschamende haatcampagne tegen Pim Lammers, aangezwengeld door een artikel op Reactionair.nl waarin de schrijver werd beschuldigd pedofilie te prediken. De hetze leidde ertoe dat Lammers zich terugtrok als auteur van het Kinderboekenweekgedicht. Van een ander kaliber, maar ook dramatisch, waren de PISA-resultaten begin december. Weer kelderden de leesprestaties van Nederlandse jongeren.
Gelukkig waren er binnen de jeugdliteratuur zelf genoeg hoogtepunten. Hieronder mijn keuze van de tien mooiste jeugdboeken uit 2023.
1. Gelukkig en blij - Edward van de Vendel & Martijn van der Linden (ill.) - Querido - 10+
Wederom een bruisende bundel van dit gouden koppel. Boordevol dieren die in woord en beeld vakkundig karakter krijgen.
2. Zebedeus en het ganzenbord van Wisse - Koos Meinderts & Annette Fienieg (ill.) - Hoogland & Van Klaveren - 9+
Een speels en fijnzinnige filosofisch reisverhaal over het belang van vrijheid, keuzes durven maken en de kunst van het loslaten.
3. Dat bedoel ik, zei de zalm - Joke van Leeuwen – Querido – 9+
In deze verhalenbundel, geschreven voor de Maand van de Filosofie, laat Van Leeuwen het denken kantelen. Niet gewichtig, maar juist licht, speels en humoristisch.
4. De spin en de sleutel – Anna Woltz – Querido - 12+
Verwend stadsmeisje brengt zomer door met creepy jongen. Je moet Anna Woltz heten om daar een dynamisch en indringend verhaal van te kunnen maken.
5. Neem nooit een beste vriend - Erna Sassen & Martijn van der Linden (ill.) - Leopold - 15+
Vervolg op Zonder titel, met wederom een authentiek beeld van angry young puber Joshua en zijn vrienden.
6. Sinterklaas - Charlotte Dematons - Uitgeverij Charlotte Dematons - 4+
Een heruitgave van deze klassieker uit 2007, inventief aangepast aan de wereld van nu. Sensitivity door de schepper zelf.
7. Rozen voor de zwijnen - Ted van Lieshout – Leopold - 10+
Met het bekende ‘spreekwoordenschilderij’ De verkeerde wereld van Pieter Bruegel de Oude als uitgangspunt is dit boek een mooie ode aan de taal.
8. Hart van staal - Simon van der Geest & Martijn van der Linden (ill.) - Querido - 10+
Pas op voor robots! Van der Geest heeft een klassiek verhaalgegeven in een nieuw en origineel jasje gegoten.
9. Het huis ontploft – Nathalie Stragier & Clémence Pénicaud - Leopold - 8+
Een heerlijk wensvervullend verhaal over hoe je woningnood kunt oplossen: gewoon allemaal samen gaan wonen.
10. Water is voor vissen - Puck Koper - Querido - 6+
Prentenboek over Kaatje die met zes bonkige mannen op een schip woont. Met cartooneske tekeningen vol humor en beweging.
Ik wens iedereen een prachtig nieuw en gelukkig leesjaar toe.
