Breien en boksen

Breien en boksen
  • Toen ik de sterkste was
  • Jason Reynolds
  • Vertaler: Maria Postema
  • Uitgever: Blossom Books
  • Jaar: 2020
  • Aantal blz.: 211
  • 8,0

Hoe blijf je overeind in een wereld vol geweld? Met breien en boksen, leert Jason Reynolds ons in zijn boek Toen ik de sterkste was.

In de straat van Ali en zijn vriend Noodles wonen geen witte mensen. ‘En die zie ik voorlopig nog niet komen ook. Man, er willen niet eens zwarte mensen in deze straat wonen.’ Plaats van handeling is een zwarte wijk in Brooklyn, met veel geweld, drugs- en wapenhandel, gebroken gezinnen en werkloosheid. Ali’s vader heeft in de gevangenis gezeten nadat hij bij een winkeldiefstal iemand neergeschoten heeft; sindsdien woont hij niet meer bij het gezin, maar hij is nog wel in beeld.

Hoe houdt je je in vredesnaam overeind in zo’n buurt, denkt iedere lezer die zelf in veiliger omstandigheden opgroeit. Jason Reynolds laat zien dat dat heel goed kan, mits je maar minstens één kanjer in je omgeving hebt. In Toen ik de sterkste was is dat Doris, de moeder van Ali. Ze mag zich met twee banen dan een slag in de rondte moeten werken, ze is er als het nodig is en weet haar zoon en dochter Jazz met strakke hand op het rechte pad te houden.
Doris stuurt haar zoon al jong op boksen om hem weerbaarder te maken. En ze leert buurjongen Ricky breien. Het blijkt een briljante remedie als hij weer eens een aanval van het syndroom van Gilles de la Tourette krijgt. Vanwege het breien krijgt hij de bijnaam Needles en zijn jongere broer wordt Noodles genoemd (inderdaad, dol op de spaghetti van Doris). Beide jongens moeten zichzelf maar zo’n beetje zien te redden, hun moeder kijkt nauwelijks naar hen om.
Ali gaat met beiden om, maar vooral Noodles is zijn boezemvriend. Wel krijgt hij er steeds meer moeite mee dat Noodles het vaak niet zo nauw neemt. Hij vindt ook dat Noodles zijn broer honds behandelt. Als ze met zijn drieën stiekem op een feest voor oudere jongeren zijn, barst de bom. Needles wordt door een misverstand in elkaar geslagen en niet Noodles, maar Ali komt hem te hulp. Hoog tijd dat Noodles zijn excuses maakt, vindt Ali.

Het verhaal wordt vanuit Ali verteld, in een authentieke stijl met veel straattaal. Mooi is beschreven hoe ondanks het wonen in een probleemwijk veel bewoners waarden als eerlijkheid en behulpzaamheid hoog houden en naleven. Daarmee ontkracht Reynolds vooroordelen en vormt Toen ik de sterkste was een belangrijke stem in de discussie rondom Black Lives Matter. Dit boek is zijn in 2013 verschenen debuut en is na het succes van zijn boeken 67 seconden en Echte Amerikaanse jongens nu gelukkig ook in het Nederlands vertaald.
Breien en boksen zijn dus van levensbelang. Zelfbeheersing en kracht om mentaal de sterkste te zijn en te blijven. Dat wordt op het omslag mooi verbeeld met een pistool in een gebreid omhulsel. Ali mag voor een tiener soms misschien iets te braaf zijn, hij is geloofwaardig en een waardig rolmodel. ‘Mensen zeggen dat het een slechte buurt is en soms is het dat ook, maar ik focus graag op de positieve dingen.’